روسیه یکی از کشورهای پهناور جهان و همسایه دریایی ایران است، که نیمی از آن در آسیا و نیم دیگر آن در اروپا واقع شده است. روسیه جاذبههای گردشگری و تاریخی بسیاری را در خود جای داده و هرساله تعداد زیادی گردشگر را از سراسر دنیا به خود جذب میکند. این روزها یکی از مقصدهای گردشگران ایرانی هم کشور روسیه است. از بزرگترین دغدغههای مسافران ایرانی در هر سفر، تهیه بهترین سوغات است تا نشان دهند که در این سفر به یاد نزدیکانشان بودهاند.
ظروف خولخوم روسیه
ظروف خولخوم روسیه (russian khokhloma)، ظروفی از جنس چوب هستند که زمینه طلایی رنگ دارند و طرحهای زیبای سنتی بر روی آنها ایجاد شدهاند. برای ایجاد این رنگ طلایی، سطح ظرف را با ترکیب خاصی میپوشاند و در کوره قرار میدهند. این ظرف در نهایت رنگ طلایی به خود میگیرد و روی آن با طرحهایی مزین میشود. گل، شاخه و دانههای قرمز رنگ تمشک عناصر سنتی خولخوم هستند. توصیه میکنیم خرید این ظروف زیبا را بهعنوان سوغات روسیه از یاد نبرید.
از دیگر سوغاتیهای کشور روسیه میتوان به سماورهای تزئینی، لباس، کیف و
کفش تهیه شده از پوست، خاویار، شکلاتهای روسی، ظروف سنتی، کریستالهای
سنتی و اوشانکا (کلاه خز گوشی دار) اشاره کرد.
عروسک ماتروشکا روسیه
عروسک ماتروشکا (russian doll matryoshka) که بابوشکا نام روسی آنهاست،
از ماتریونا و ماتریوشا به معنای مادربزرگ الهام گرفتهاند. این عروسکها
مجموعهای از دخترانی هستند که لباس گلدار رنگی به تن دارند و همه به یک
شکل هستند و تنها در اندازه متفاوتاند و بهصورت تودرتو داخل هم
قرارگرفتهاند. این نحوه چیدمان جذابیت خاصی برای این عروسکها پدید آورده
است. حدود قرن ۱۹ میلادی این عروسکها جایگاه خوبی کسب کردند و بهعنوان
هدیه و نماد روسیه شناخته شدند. ساخت دختران چوبی لپ قرمزی یکی از
صنایعدستی سنتی روسیه بود و امروز هنرمندان معاصر این هنر را به اشکال
دیگر هم تعمیم دادهاند. این هنر زیبا امروزه بهعنوان بهترین سوغات مسکو و
دیگر شهرهای توریستی روسیه شناخته میشود.
جعبههای نقاشی شده روسیه
یکی از بهترین سوغات و هدیههایی که میتوان از روسیه تهیه کرد،
جعبههایی است که با ظرافتی خاص و هنرمندانه طراحی شدهاند. اغلب طرحهای
آنها از داستانهای قدیمی اقتباس شده است. این جعبههای علاوه بر
کاربردهای بسیار، زیبایی خیره کنندهای دارند.
والنکی روسیه
والنکی (russian valenki) یا چکمه نمدی نوعی پاپوش است، که قدمت آن به
۱۵۰۰ سال قبل بازمیگردد. هدف از ساخت آن برای راه رفتن روی یخ و برف در
فصل زمستان بوده است. ابتدا تولید این چکمه بهصورت سنتی انجام میشد اما
بعدها بهصورت صنعتی تولید شد. در نوع صنعتی از ترکیبات شیمیایی هم استفاده
میکنند ولی در نوع سنتی پشم را قالب میزنند. امروزه هم در برخی از
کارگاههای کوچک میتوان تولید سنتی این چکمهها را دید. چکمههای نمدی در
برابر سرما از پا محافظت میکنند اما ضدآب نیستند و باید به همراه آنها از
کفشهای لاستیکی هم استفاده کرد. ساخت کوچکترین چکمه نمدی جهان یکی از
شگفتانگیزترین آثاری است که توسط هنرمند روسی به نام لوشا انجام شد، این
چکمه به کمک ذرهبین قابل دیدن است و اندازه آن حدود یک میلیمتر است.
کهربا روسیه
کهربا (russian amber) صمغ درختانی است که پس از سالها در زیرآب
قرارگرفته و با گذر زمانی نزدیک به پنجاه سال تبدیل به یک ماده سخت مانند
سنگ شدند و به آنها کهربا گفته میشود. طبق تحقیقات نمونههای قدیمی این
سنگ ارزشمند، تصویری از گذشته زمین را در اختیار محققین میگذارد با حشرات،
گیاهان و … که در دام این صمغها افتادهاند و بهراحتی در داخل سنگها
دیده میشوند. رنگ این سنگ زیبا نارنجی طلایی است که جلوهی زیادی دارد.
طبق اعتقادات مردم روسیه کهربا علاوه بر زیبایی، خواص بسیاری دارد که
مهمترین آنها آرامش بخشی، دفع انرژیهای منفی و نشاطآور بودن آن است. در
مناطق دیگری از جهان نیز این سنگ وجود دارد اما بزرگترین معدن آن در
روسیه قرار دارد و این دلیلی است بر مرغوبیت و کیفیت کهربای روسی که
میتوان بهعنوان سوغات یا استفادهی شخصی آن را از روسیه تهیه کرد.
معمولاً کهربا زینت بخش وسایلی همچون گردنبند، گوشواره، انگشتر و دیگر
زیورآلات و برخی ظروف تزئینی تلقی میشود همچنین یکی از زیباترین آثار هنری
که با کهربا درست شده اثر “اتاق کهربا” در سن پترزبورگ روسیه است که برای
شاه پروس (فردریک اول) ساخته شد و زمانی عنوان هشتمین عجایب جهان را گرفت و
در جنگ جهانی دوم به غارت رفت. این اثر مجموعهای بود که دیواره آن از
کهربا، طلا و سنگهای قیمتی پوشیده شده بود.
روسری و شال روسیه
روسری (russian scarves) همزمان با ورود مسیحیت در کشور روسیه، پدید
آمد. کلمه شال هم پس از روسری از زبان فارسی گرفته شد و در روسیه به وجود
آمد و به معنای روسری بزرگ که بر روی آن طرحهایی از ترکیب عکس شرقی و سنتی
دیده میشد. تا مدتها تولید روسری و شال در روسیه بهصورت سنتی انجام
میشد اما بعدها شمایل صنعتی به خود گرفت و همزمان با صنعتی شدن شهرت جهانی
یافت. یکی از مشهورترین شهرهای تولید روسری پاولوفسکی پاساد است. ویژگی
روسریهای این شهر زمینهی سورمهای یا سیاه با گلهایی به رنگهای روشن
است. این روسریها علاوه بر کاربرد در فصول سرد بهعنوان یک هدیهی بینظیر
شناخته شدهاند و از اینرو میتواند یکی از قشنگترین سوغاتیهای شما از
روسیه باشند.
نکاتی برای خرید سوغات در مسکو
کالاهای غیر روسی در بازارهای مسکو همقیمت یا گرانتر از بازارهای کشورهای تولیدکنندهشان هستند و اگر دیدید که اینجور کالاها را با قیمتهای خیلی پایین میفروشند، احتمالا با جنسِ تقلبی سر و کار دارید.اگر میخواهید سوغاتیهای محلی مسکو را ببینید، بهتر است سراغ کریستالها، پارچههای کتان، صنایعدستی سنتی یا شالهای پشمی بروید. خیلیها هم یادگارهای دورهی کمونیستی را از مسکو سوغات میبرند. اگر اهل خرید عتیقهجات هستید، یادتان باشد که برای خارج کردنِ عتیقهجات و آثار هنری مثل نسخههای خطی، سکههای قدیمی، جواهرات، کتابهای قدیمی باید از کمیتهی فرهنگ روسیه مجوز بگیرید و مالیات هم بپردازید که معمولا این مالیات ۱۰۰ درصدِ قسمت خرید کالاست